Söz Sanatları
Söz Sanatları
Söz sanatlarının kullanılma amacı anlatımı kuvvetlendirmek ve söze güzellik katmaktır.
Benzetme
Kişileştirme
Konuşturma
Abartma
Karşıtlık
Benzetme (Teşbih) Sanatı
Benzetme sanatında dört unsur vardır.
Çoçuğun altın gibi sarı saçları vardı.
Benzeyen: Saç
Kendisine Benzetilen: Altın
Benzetme Yönü: Sarı
Benzetme Edatı: gibi
Bir benzetmede dört unsurda bulunmak zorunda değildir.
Ses demir, su demir ve ekmek demir.
Benzeyen: Ses, su ve ekmek
Kendisine Benzetilen: Demir
Benzetme Yönü: -
Benzetme Edatı: -
Gibi edatının dışında misali, anımsatan, andıran vb. ifadelerle benzetme yapılır.
İnsan bu, su misali, kıvrım kıvrım akar ya;
Benzeyen: İnsan
Kendisine Benzetilen: Su
Benzetme Yönü: akış
Benzetme Edatı: -
Etkinlik Zamanı
Kişileştirme (Teşhis) Sanatı
İnsana ait özelliklerin insan dışındaki varlıklara aktarılmasıyla gerçekleşen bir söz sanatıdır.
Tohum saç , bitmezse toprak utansın.
Açıklama: Yukarıdaki cümleye dikkatli bakıldığında şair toprağa insana ait olan utanma özelliğini aktararak kişileştirme yapmıştır.
Etkinlik Zamanı
Konuşturma (İntak) Sanatı
İnsan dışındaki canlı ve cansız varlıkların konuşturulmasıdır.
“Yıldızlar sönsün!” diyerek bağırdı karanlıktan sümbül.
Açıklama: Yukarıdaki cümle dikkatli okunduğunda sümbül insan gibi konuşmuştur.
Etkinlik Zamanı
Abartma (Mübalağa) Sanatı
Bir şeyin niteliklerini veya bir olayı olduğundan fazla büyüterek veya küçülterek anlatmadır.
Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır.
Açıklama: Sıkıntısının ve üzüntüsünün çokluğunu gerçekte olamayacak bir durumla abartarak anlatmaktadır.
O kadar ağladı ki gözyaşları sel oldu .
Açıklama: Kişinin çok ağladığını daha etkili anlatmak için gözyaşlarının sele dönüştüğü söyleyerek abartmıştır.
Etkinlik Zamanı
Karşıtlık (Tezat) Sanatı
Karşıt, zıt durumların birlikte kullanılmasıyla ortaya çıkan bir söz sanatıdır.
Halimize ağlasam mı gülsem mi, bilemedim.
Açıklama: Ağlamak ve gülmek karşıt durumlardır.
Sanki erdim çetin bilmecesine / Hem geçmiş zamanın hem geleceğin .
Açıklama: Geçmiş ve gelecek kelimeleri karşıt durumlardır.
