Zarf Fiiller
Zarf Fiil nedir?
Zarf-fiiller, fiilin zarf-fiil eklerini alarak cümlede zarf görevini üstlenmesiyle oluşur. Zarflar; fiilin zamanını (ne zaman?), yapılış biçimini(nasıl?), sebebini(neden?) sorusuyla bildiren kelimelerdir.
Zarf-fiil ekleri şunlardır: -ken/ -asıya/-esiye/ -ıp,-ip,-up,-üp/ -maksızın,-meksizin/ -alı,-eli/-a...-a/ -dıkça,-dikçe/ -r … -mez/ -arak,-erek/-madan,-meden/, -ınca,-ince/ -casına,-cesine / -dığında, -diğinde
Gelir gelmez bir kağıt alarak ona mektup yazıp yolladım. Havalar soğuyunca kazakları çıkardık.
Etkinlik Zamanı!
HATIRLATMA
Zarf fiilin cümleye kattığı anlamlar
Zarf fiiller, fiilin ne zaman yapıldığını bildirdikleri için cümleye zaman anlamı katarlar.
Örnekler
Zil çalar çalmaz dışarı fırladı. (Ne zaman fırladı?) > çalar çalmaz fiilin yapılış zamanını gösteren zarf fiildir.
Amasya’ya gittiğinizde ona uğrayın. (Ne zaman uğrayın?) > gittiğinizde fiilin yapılış zamanını gösteren zarf fiildir.
Eve giderken bize uğra. (Ne zaman uğra?) > giderken fiilin yapılış zamanını gösteren zarf fiildir.
Zarf fiiller, fiilin nasıl yapıldığını bildirdiklerinde cümleye durum anlamı katarlar.
Örnekler
Kardeşim ağlaya ağlaya eve gitti. (Nasıl gitti?) > ağlaya ağlaya fiilin nasıl yapıldığını yani durumunu gösteren zarf fiildir.
Akşama kadar durmaksızın çalıştı. (Nasıl çalıştı?) > durmaksızın fiilin nasıl yapıldığını yani durumunu gösteren zarf fiildir.
Arkadaşım koşarak yanıma geldi. (Nasıl geldi?) > koşarak fiilin nasıl yapıldığını yani durumunu gösteren zarf fiildir.
Zarf fiiller, fiilin neden yapıldığını bildirdiklerinde de cümleye durum anlamı katarlar.
Örnekler
Çok yemek yediğinden kilo alıyor. (Neden kilo alıyor?) > yediğinden fiilin neden yapıldığını yani durumunu gösteren zarf fiildir.
Sizi beklettiğim için çok üzgünüm. (Neden üzgünüm?) > beklettiğim için fiilin neden yapıldığını yani durumunu gösteren zarf fiildir.
Zarf fiil ekleri cümleleri birbirine bağlama işlevi de görür.
Örnekler
Buraya uğrayıp gitti.
Soruları çözüp futbol maçına gidecek.