İsim Fiiller

İsim Fiil nedir?

İsim-fiiller, fiilin isim-fiil eklerini alarak cümlede isim görevini üstlenmesiyle oluşur.

İsim-fiil ekleri şunlardır: ma-me / ış-iş-uş-üş / -mak -mek 

İsim-fiil ek kodlaması: ma - (y) - ış - mak ile ekler daha kolayca ezberlenebilir.

Etkinlik Zamanı!

UYARI

İsim fiil eki olan “–me/-ma” ile olumsuzluk eki olan “-me/-ma” yı birbirine karıştırma!

Sıfatlar önünde yer alan ismin özelliklerini bildiren kelimelerdir. Sıfat fiil ise sıfatın fiilden oluşmasıdır.

Olumsuzluk eki olan "-me-ma"

Açıklama: Yukarıdaki cümleye dikkatli bakıldığında "çık-ma" kelimesindeki -me-ma eki fiile olumsuzluk katmıştır. Emir kipinin olumsuz halidir. Kip eki oldığı için de bu kelime isim fiil olamaz.

İsim-fiil eki olan "-me-ma"

Açıklama: Yukarıdaki cümleye dikkatli bakıldığında ise "çık-ma" kelimesindeki -me-ma eki fiile olumsuzluk katmamaktadır. Çıkma eylemi yapılmaktadır.

Etkinlik Zamanı!

UYARI :

Kalıcı İsimlere (Kalıplaşmış İfade) dikkat et!

İsim fiil ekleriyle türetilen bazı kelimeler fiilimsi özelliklerini kaybeder ve kalıcı isim(kalıplaşmış ifade) olurlar. Kalıcı isim olup olmadığı ancak cümle içindeki kullanımına bakılarak anlaşılır.

Kalıcı İsim (Kalıplaşmış İfade )

Çok açım, annemin dolmasını bekliyorum.

Açıklama: Yukarıdaki cümle dikkatli okunduğunda "dolma" kelimesi zinimizde dolmak fiili ile ilgili bir işi değil bir yemek adını çağrıştırıyor. Yani fiil özelliğini kaybederek kalıplaşmış ifadeye dönüşmüştür.

Bu dondurma çilekli olsun.

Sütün kaymağı kahvaltıda yenir.

Pratik Bilgi: Kalıcı isimler yada kalıplaşmış ifadeler olumsuzluk eki olan -me / -ma eklerini alamazlar.

Bu dondurma(ma) çilekli olsun.

Örnekler: ◇ dolma (yemek adı) ◇ çakmak (eşya adı) ◇ dondurma (yiyecek adı) ◇ kaymak (yiyecek adı) ◇ kavurma (yemek) ◇ danışma (başvuru yeri) , donanma, betimleme, yoklama, sarma, kazma, ekmek, yemek,  yağış, deyiş, buluş, giriş, çıkış, görüş...


İsim Fiil

Telefonun şarjının dolmasını bekliyorum.

Açıklama: Yukarıdaki cümle dikkatli okunduğunda ise "dolma" kelimesi zinimizde dolmak fiili ile ilgili bir işi çağrıştırıyor. Yani fiil özelliğini kaybetmemiş bu yüzden isim fiildir.

Etleri dondurmayı unutma! 

Buzda kaymayı nasıl başarabiliyorlar?

Pratik Bilgi: İsim fiiller, olumsuzluk eki olan -me / -ma eklerini alabilirler.

Etleri dondurma(ma)yı unutma! 

Etkinlik Zamanı!